Cách Hạ Tải Và Cài Đặt Phông Hán Nôm
Có hai loại phông chữ Hán Nôm: chữ Unicode đơn (dạng U+xyzt với 4 số mã)
và chữ Unicode kép (dạng U+2xyzt hoặc U+Fxyzt với 5 số mã). Nếu máy của bạn không có đúng
phông Hán Nôm, bạn sẽ thấy mỗi chữ Hán Nôm hiện ra như một
ô vuông trống nếu là chữ Unicode đơn, và hai ô vuông trống nếu là
chữ Unicode kép.
Trên nguyên tắc có thể có tất cả 65535 chữ dạng U+xyzt, 65535 chữ dạng U+2xyzt, và 65535 chữ dạng U+Fxyzt.
Nhưng hiện nay không có một phông nào chứa đầy đủ cả 196,605 (=3*65,535) chữ. Tất cả các phông hiện nay chỉ chứa
một phần nhỏ các chữ mà thôi. Chẳng hạn:
- Phông "HAN NOM A" chứa những chữ sau đây:
- Radicals Supplements [U+2F00 to U+2FD5 (214 glyphs)]
- CJK Unified Ideographs Extension A [U+3400 to U+4DB5 (6572 glyphs)]
- CJK Unified Ideographs [U+4E00 to U+9FA5 (20,832 glyphs)]
- Private Han Nom Ideographs in Plane 0 [U+Exyz]
- Private Han Nom Ideographs in Plane F [U+Fxyzt]
- Phông "HAN NOM B" chứa những chữ dạng U+2xyzt in Plane 2:
- CJK Unified Ideographs Extension B [U+20000 ? U+2A6D6 (42,702 glyphs)]
- Fillers used by font designers on purpose [U+2A6D0 ...]
- Phông "Arial Unicode MS" chứa
- Hầu như tất cả các mẫu tự gốc Latinh, Hy Lạp, Cyrillic, v.v.
- CJK Unified Ideographs [U+4E00 to U+9FA5 (20,832 glyphs)]
A. Hạ tải phông HAN NOM A
Hạ tải và cài đặt phông HAN
NOM A font (11 MB exe file) từ kho chứa
của WinVNKey
B. Hạ tải phông HAN NOM B
Hạ tải và cài đặt phông
HAN
NOM B font (19 MB exe file) từ kho chứa
của WinVNKey
C. Hạ tải phông Arial Unicode MS
Đây là phông Unicode của Microsoft thường được phát hành chung với MS Office 2000 hoặc mới hơn.
Hạ tải và cài đặt phông Arial
Unicode MS font (13 MB exe file) từ một website.
Nếu file này không còn lưu trữ tại đây, bạn có thể tìm kiếm
download aruniupd.exe
trên google.com và nếu bỏ thì giờ tìm kiếm, bạn sẽ thấy file này tại một website nào đó.
D. Cách cài đặt phông chữ Hán Nôm kép
Khi gõ một chữ Hán hoặc Nôm mà thấy có hai ô vuông trống
hiện ra, bạn nên nhận ra ngay rằng hệ điều hành của máy
bạn hoặc phông của bạn chưa có khả năng xử lý dạng
chữ Unicode kép. Trong trường hợp đó, bạn nên tuần tự cài đặt như sau:
- Hạ tải và cài đặt phông
SURREG.EXE
(1.3 MB) từ Microsoft website. Nhu liệu này cho phép Windows xử lý chữ Unicode dạng kép.
Nhu liệu này thường được phát hành chung với Office XP ấn bản Trung Hoa.
- Chạy WinVNKey để điều chỉnh Windows registry như sau: nhấn lên nút Chạy
==> Sở thích (Preferences) ==> Phông Chữ Kép ==> Nhấn nút “Mặc Định” .
- Tắt và khởi động lại máy Windows
Chú thích về phông HAN NOM A và B
Hai phông Hán Nôm miễn phí này do một số học giả Việt Nam
(v.d. Quoc-Bao Do, baodo@t-online.de) và tình nguyện viên ở
trong nước cũng như hải ngoại thiết kế ròng rã hơn ba năm trời.
Hai phông này thiết kế thành hai phiên bản:
phiên bản có độ phân giải cao và phiên bản có độ phân giải thấp:
- HanNom.zip
(cả hai phông Han Nom A and B dạng có độ phân giải thấp) và
- HanNomH.zip
(cả hai phông Han Nom A and B dạng có độ phân giải cao).
Các bộ phông này được phát hành vào đầu năm 2005 và hiện được
lưu trữ tại kho phông của VietUnicode website.
Bạn nên luôn luôn thử cài đặt phiên bản có độ phân giải cao để được chữ đẹp.
Nếu máy của bạn xử lý phông này không tốt, lúc đó bạn hãy thử dùng phiên bản có độ phân giải thấp.
Được sự đồng ý của anh Đỗ Quốc-Bảo, các phông này đã được tách rời
ra và đóng gói lại dưới dạng tệp exe để giúp cho người dùng cài đặt dễ dàng.
Các tệp exe này được phát hành tháng 9 năm 2005 và hiện được lưu trữ tại
kho phông
của WinVNKey.
1. Cập nhật ngày 25 tháng 10 năm 2005 - Ngô Đình Học (hoc96@yahoo.com)
2. Cập nhật ngày 3 tháng 5 năm 2006 - Ngô Đình Học (hoc96@yahoo.com)